ANKARA – Türkiye Büyük Millet Meclisi hem iktidar hem de muhalefet partilerinin dikkat çeken yeni tavır, davranış ve açıklamalarıyla başladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın İsrail’in gözünün Türkiye’de olduğunu söyleyip iç cepheyi güçlendirme davetinin ardından MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli sık sık sert sözlerle eleştirdiği DEM Partisi yöneticileri ile selamlaşıp ellerini sıktı. CHP’nin yeni genel başkanı Özgür Özel de partisinin evvelki tavırlarından farklı olarak ‘makama saygı’ diyerek Cumhurbaşkanını ayakta karşıladı. Gündüz sert sözlerle atışan CHP ve MHP önderlerinin resepsiyondaki sıcak sohbeti de ayrıyeten dikkat çekiciydi.
AK Parti ve CHP genel liderlerinin karşılıklı ziyareti ile başlayan ‘Normalleşme süreci’nin bugün bittiği konuşulurken ortaya çıkan bu tablo “siyasette yeni bir devir mi başlıyor?” sorusuna neden oldu.
Meclis’te kümesi bulunan siyasi partilerin yöneticileriyle bu yeni tabloyu konuştuk. Siyasi partilerin grup başkanı ve grup başkanvekilleri bölgede tırmanan tansiyon başta olmak üzere dünya gündemi ile ekonomik gelişmeler, yeni anayasa ve erken seçim üzere tartışmaları içeren iç gündemle ilgili sorularımızı da yanıtladı.
Yeni yasama yılının başlangıcında Gazete Duvar’ın ilk konuğu AK Parti Küme Lideri Abdullah Güler oldu. Güler AK Parti’deki değişim sürecini, yazın gerçekleşen Türkiye buluşmalarını anlattı, seçmenin tekrar AK Parti’ye döndüğünü gördüklerini söyledi. Meclis açılışındaki tablo için olağanlaşmayı vatandaşın istediği değerlendirmesini yapan Güler önümüzdeki süreçte gelecek maddelerle ilgili de bilgi verdi. AK Parti Küme Lideri Abdullah Güler’in sorularımıza karşılıkları özetle şöyle oldu:
AK PARTİ 81 VİLAYET 922 İLÇEDE ALANA ÇIKTI, KONGRE SÜRECİNDEKİ DEĞİŞİM BEKLENTİSİ ÖLÇÜLDÜ
Yazın ‘Türkiye buluşmaları’ kapsamında sahadaydınız. Nasıl bir çalışma yaptınız, izlenimleriniz ne oldu?
Olağan kongre takvimimiz 3 Eylül’de başladı. Bu kongre sürecinin vatandaş nezdinde anlatılması ve onların dinlenmesi için bu çalışmayı yaptık. 81 vilayet 922 ilçede bütün milletvekillerimiz iştirak etti. Her vilayette bir genel lider yardımcısı ya da bakanın iştirakiyle toplantılar yapıldı. Ben de Kars’a gittim. Eylül ayı başında başladık. Yarın da (bugün) İstanbul’da final toplantısı ile tamamlanmış olacak.
Bunlar rapora dönüşecek mi?
Evet, hepsi rapora dönüşüyor. Katılan grup başkanı, grup başkanvekili, bakanlar, genel lider yardımcıları, milletvekilleri izlenimlerini, şikayetleri, beklentileri genel merkezin belirlediği bir format üzerinden rapor haline getirecek.
Yapılan çalışma yeni yol haritanıza nasıl katkı sağlayacak?
Öncelikle vatandaşın gündemine hakim oluyorsunuz. İkincisi kongre sürecindeki beklentiyi ölçüyorsunuz. Mesela kongre sürecini işaret ederek ‘şu beşerler partide misyon alsın’ diyenler oldu. İsimler önerdiler. Benim gittiğim yerde yoktu ancak şunlar gitsin diye teklifler de gelmiş olabilir. Ancak bilhassa yeni arkadaşların da bu sürece dahil olması noktasında beklenti vardı.
-Nasıl bir değişim istediklerini anlattı mı vatandaşlar?
Evet. Yalnızca değişimle ne istediklerini değil birlikte ne yapmaları gerektiğini de anlattılar. Örneğin “eskiden daha rahat ulaşabiliyor ve sıkıntılara tahlil buluyorduk. Artık bunda biraz zorlanıyoruz. Daha rahat ulaşılabilir, Meselelerimiz katkı sağlayacak arkadaşlar olsun” diyenler oldu.
-Raporlar Cumhurbaşkanına mı sunulacak?
Genel merkezde teşkilat başkanlığına veriliyor, onlar havuzda toplayacak. Çalışmada en fazla gündeme gelen ortak başlıklar belirlenecek, teklifler sıralanacak. Vatandaşın gündemine hakim olduktan sonra daha seri ve süratli çalışma yapılabilir.
-Seçimden sonra ortaya çıkan değişim beklentisi karşılık bulmadı. Bir gecikme yok mu bu süreçte?
Bana nazaran yok. Daha iyiyi yakalama, görme ismine vakte gereksinim var. Çok süratli, çabuk değişimlerde de istediğiniz şeye ulaşamazsınız.
ZAMANIN RUHUNU YAKALAMAK, TARİHİN AKIŞIYLA BÜTÜNLEŞTİRMEK…
-Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Biz, milletin bildirisini en gerçek biçimde okuduk, o bildirisi gereğini yerine getirmek için değişim diyoruz. Kelamını ettiğimiz değişim bir tekrar doğuş hamlesidir” dedi. Buluşmalardaki izlenimlerinize baktığınızda nasıl bir AK Parti göreceğiz?
Günümüzün beklentileri farklılaştı. Türkiye 20-30 yıl evvelki ekonomik refah seviyesinden daha ileride. Alt-üst yapısı, gelişim serüveni çok üst düzeye çıkmış durumda. Dünyadaki birçok gelişmiş ülkeyle yarışıyoruz. Vaktin ruhunu yakalamak diye bir kavram vardır. Bunu tarihin akışıyla bütünleştirmek gerek. Vatandaşımız şimdiki gereksinimlerin yanında, ülkenin bölgesinde daha güçlü, gönül coğrafyasına hakim olmuş, yardım eden, koruyan, kelamı dinlenen bir ülke olarak var olmasını istiyor. Alışılmış şimdiki beklentiler de var. Maaşların artması, hayat pahalılığının durması, enflasyonla gayret değerli.
FABRİKA AYARLARI VAKTİN RUHU İLE BÜTÜNLEŞİYOR
-AK Parti içinde sık sık ‘fabrika ayarlarına dönüş’ daveti duyuyoruz. Siz, “Zamanın ruhuna uygun değişim” dediniz.
Dediğiniz kavram aslında “Zamanın ruhu” kavramı ile bütünleşiyor. Fabrika ayarlarına dönmek 20-30-40 yıl evvelki aksiyonları yapmak değil. AK Parti kuruluş periyodunda vaktin ruhunu yakalamıştı. Vatandaşla gönül birlikteliği sağlamıştı. Onu çok düzgün anlıyordu. Yeni problemlere yaklaşımını, tahlil tekliflerini çok düzgün dinliyordu. Ona nazaran de aksiyon planları yaparak bugüne geldi. Bizim tekrar bugünün kaidelerine dair, vaktin ruhuna uygun gelişim göstermek için vatandaşı daha çok dinleyip, anlayıp, gündemindeki problemlere hassas olduğumuzu göstermemiz gerekiyor. Bunu daha fazla yapacağız. Vatandaş da aslında bunu bekliyor. Yalnızca isimlerin değişmesinin çok faydalı olacağını düşünmüyorlar, bunu söylüyorlar da. Kıymetli olan yaklaşım biçiminin ve geçmişteki o samimi ilgi biçiminin yine devreye alınması. Birçok yerde var lakin olmayan yerlerde bunun tekrar sağlanmasını bekliyor ve istiyorlar. Açıkçası AK Parti dışında öteki muhalefet açısından da bir beklentileri yok.
AK Parti Küme Lideri Abdullah Güler-Gazete Duvar Ankara Temsilcisi Nergis Demirkaya VATANDAŞ İKTİDAR MUHALEFET FARK ETMEKSİZİN OLAĞANLAŞMA İSTİYOR
Şimdi Meclis’e dönmek istiyorum. Siyasette kutuplaşma lisanına alıştık fakat bu kere biraz farklı bir başlangıç yapıldı. Cumhurbaşkanı’nın iç cepheyi tahkim etmek gerektiği sözleri çok konuşuluyor. İktidar cephesinden gelen bir olağanlaşma süreci mi konuşacağız. Cumhurbaşkanının daveti ne manaya geliyor?
Ben bunun şu an vatandaşın da beklentisi olduğunu söylüyorum. Vakti ruhu dedik ya, Rusya-Ukrayna savaşı, güneyimizdeki Lübnan’a sıçrayarak büyüyen savaş, uzun yıllardır terörle çaba etmiş olan bir ülke olarak vatandaşın da beklentisi aslında bu.
Özgür Bey de “normalleşmeyi vatandaş istiyor” dedi. O vakit bu kelamlara katılıyorsunuz
Vatandaş, muhalefet, iktidar fark etmeksizin bunu istiyor. “Egemenlik haklarımız, ulusal güvenliğimiz açısından bize yönelecek bütün tehditlere karşı iktidar, muhalefet bir olsun. Birbirlerine bu mevzuda omuz versinler, güç versinler, takviye versinler” istiyor, bunu bekliyor vatandaş. Farklı siyasi kanılarınız, yaklaşımlarınız olabilir. Esasen başka siyasi partilersiniz. Vatandaş sizin vaatlerinizi, beklentilerinizi dinleyecek ona nazaran takdir edecektir. Lakin problem ülkenin ortak çıkarı olduğunda bizim iktidar, muhalefet fark etmeksizin tek bir duruşu sergilememiz lazım. Bir metrekare dahi bu topraklarda gözü olan birileri bunu çok güzel görmeli.
Libya’ya, Mısır’a, Suriye’ye, Irak’a bakın. Çok derin fay sınırlarının oralarda büyük arbedelere sebebiyet verdiğini görüyoruz. İçeride siz farklı siyasi kanılarda olsanız bile, o birliği, beraberliği tahkim etmeniz lazım. Aksi takdirde dışarıdaki müdahalelere karşı açık bir gaye oluyorsunuz.
HİZMETTE YARIŞMALIYIZ
Sadece dış gündeme yönelik mi bu davet. Yeni bir siyaset devri konuşabilir miyiz?
Konuşalım, dedim ya ‘zamanın ruhu’ sizin yapacağınız işin niteliğiyle bir arada bir yarıştan ibaret. Aslında biz siyaset yaparken bunlardan bazen uzak kalıyoruz. Vatandaşımızın beklentilerine, gereksinimlerine yönelik en yeterli kim hizmet edebilir, bizim bu bahiste yarışımız lazım. Fakat bazen bunu bir kenara bırakıyoruz, ‘sen-ben’ davasına giriyoruz. Hiç gereksiz bir biçimde toplumu da gerecek, rahatsız edecek boyutta farklı alanlarda bir yıpratma teşebbüsüne giriyoruz ki, ben bunun yanlışsız olduğunu düşünmüyorum.
BİZİM ÖRNEK OLMAMIZ LAZIM
Ama bu tablonun sorumlusu olarak daha çok AK Parti görülüyor. Cumhurbaşkanı bu nedenle daima eleştirilir. Nasıl bir sorumluluk üstleneceksiniz?
Sorumluluğumuz bizim lisanımızda, davranışımızda. Bizim örnek olmamız lazım. Ben örnek olduğumuzu da düşünüyorum. Bugüne kadar ertelenmiş birçok hizmeti nitelikli olarak her alanda yaptığımızı düşünüyorum. Türkiye’nin iktisadını büyütmek, altyapısını güçlendirmek, dünyada rekabetçi bir ülke olmak, güçlü bir iktisatla birlikte, silahlı kuvvetleriyle bir arada, siyasi gücüyle birlikte dünyada kelamı dinlenebilir bir ülke olarak çok uzaklık aldığımızı düşünüyorum. Vatandaşımızın beklentisini karşılayacak olan hizmette yarış. Lakin hizmet yarışında muhalefetin bir lisanını göremedik.
MAKAMA HÜRMET ÇOK KIYMETLİ VE KIYMETLİ
Meclisin açılış gününe dönüyorum. Muhalefet de yeni yaklaşımlar var. CHP ‘makama saygı’ dedi, Cumhurbaşkanını ayakta karşıladı. Bunu nasıl değerlendirdiniz?
Bu olması gereken bir görünüm. Gecikti, daha evvel olmalıydı. Sayın Cumhurbaşkanı yüzde 52.5 oyla seçilmiş, ‘hakimiyet kayıtsız kuralsız milletindir’ sözünün yer aldığı Meclis’e gelmiş. Ülkemizin birliğinin ve beraberliğinin makam olarak yansıdığı yer de Cumhurbaşkanlığı. Orada 10-20 yıl sonra öbür birileri oturacak. Hasebiyle o makama hürmet çok bedelli ve değerli. Hele bu günlerde cumhurbaşkanının ardında duruluyor olması bütün dünyaya da çok düzgün bir bildiridir. Bölgede hesapları olan, farklı niyetleri bulunanlar bu tabloyu, bu fotoğrafı gördüğünde problemlere çok daha farklı bakacaktır, farklı davranacaktır. İç barışıyla ilgili sıkıntıları olan ülkelerden bahsettik. Suriye, Irak, Libya birçok olumsuzluk yaşadı. Bugün yaşadıkları ısdırap ve bölünmüşlük hali aslında geçmişte yapmadıklarından kaynaklıydı.
MHP lideri Bahçeli’nin DEM Parti yöneticilerinin elini sıkması için ne dersiniz?
Siz de oradaydınız.
Evet yanındaydık. Çok makul görüyorum. Bizim Mecliste tüm siyasi parti kümeleriyle diyalogumuz var. Meclisin gündemi, görüşülecek bahisleri istişareyle yapıyoruz. Bunun bir fotoğrafa yansıması da çok değerli olmuştur, düzgün olmuştur.
YENİ ANAYASA İÇİN UMUTLU OLMAK İSTİYORUM
Bu uzatılan ellerin dış cephenin yanında içeriye dönük de gayeleri var sanırım. Kuliste, “yeni anayasa, iç tüzük diyoruz, sıkılı yumrukla anayasa yapılmaz” yorumunu duydum. Yeni anayasa için bu periyot adım atacağınızı biliyoruz. Fakat CHP, “Önce mevcut anayasaya uy”, “Cumhurbaşkanı’nın iktidarına kan taşıyacak bir çalışmaya dayanak vermeyiz” diyor. İYİ Parti de parlamenter sisteme dönüş istiyor. Bu tabloda bir anayasa masası kurulur mu? Şöyle sorayım, Meclis’te bir anayasa çalışmasından umutlu musunuz?
Umutlu olmak istiyorum. 14-28 Mayıs, 31 Mart seçimleriyle bir arada okuma yaparsak bir çalışma yapmamız gerekiyor. Yeni anayasayı ihmal edersek toplumun beklentilerine yönelik yanlışsız bir şey yapmamış oluruz. Ekonomik refahı arttıralım, hayat pahalılığını durduralım. Lakin Türkiye’nin birebir vakitte rekabetçi, altyapısı, üst yapısı gelişmiş, nitelikli insan gücüyle bir arada dünyada tartısının artması lazım. Şu anda bütünlüğü kaybolmuş, yamalı bohçaya dönmüş, çatısı çökmüş bir anayasamız var elde. Bununla ilerleyemezsiniz ki. Kripto varlıklarla ilgili düzenleme yaptık. Yeni bir kavram. Anayasada yok karşılığı. Yapay zeka uygulamaları için araştırma kurulu kurduk. Günümüzün ekonomik gereksinimlerine, toplumun yeni gereksinimlerine yönelik her alanda anayasayla bir arada bir ivme kazandırmamız lazım. Anayasaya biz toplumsal kontrat diyoruz. 85 milyonu bir ortada tutan yasa kaynağı anayasa. Münasebetiyle günümüzün şartlarına çok uygun bir metnin de ortada olması gerekiyor.
TOPLUM CUMHURBAŞKANLIĞI SİSTEMİNE 3 SEÇİMDE ONAY VERDİ
Anayasada muhalefetin asıl eleştirdiği düzenleme sizin 6-7 yıl evvel yaptığınız Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi değişikliği. Bu sistemde revizyona var mısınız?
Toplumun beklentilerine yönelik bir anayasa dedik. Toplum, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne 2017 referandumu, 2018 ve 2023 seçimleriyle onay vermiştir. Anayasaya toplumsal kontrat dedik, bu sisteme toplumsal onay var.
SİSTEMDE DAHA DÜZGÜNE ULAŞMA İSMİNE REVİZYON OLABİLİR
Meclis’te AK Parti kulisinde en çok şunu duyuyorum: Bakanlar Meclis’ten seçilse, yasama sürecinin kesimi olsalar. Örneğin bu türlü bir revizyon kelam konusu olabilir mi? Anladığım kadarıyla hiçbir biçimde yarı başkanlık ya da parlamenter sistem konuşmuyorsunuz..
Hayır. Bu sistem revize edilebilir. Maddelerin icra edileceği yer yürütme organı. Bakanların Mecliste ilgili yasa çıkarken görüşlerini beklentilerini, farklı ekleme ya da çıkarmalarını yapacakları alanlar yaratılabilir. Bu konuşulabilir. Lakin kanun teklifi verme yetkisi milletvekiline ilişkin. Milletvekilleri de ilgili bürokrasiyle de çalışarak, saha tahlilleri yaparak vatandaşımızın beklentilerine yönelik teklif sunuyor. Milletvekilini razı etmeden, onayını almadan bir yasa teklifi veremezsiniz. Ben Meclisin, milletvekillerinin yasa teklifi verme hakkından ötürü çok daha güçlendiğini görüyorum. Lakin tahminen bir tarafıyla eleştirilebilir. Bu da geliştirilir teknik olarak. Yasama yürütmeyi daha fazla denetlesin, uygulamalarla ilgili daha sık bilgi sahibi olunsun… Bu tartışılır, çeşitli teklifler sunulabilir. Lakin Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin ülkemize çok yararlı olduğunu, yönetimsel manada önemli katkı sağladığını düşünüyorum. Lakin eksiksiz bir idare var diyemeyiz. Bunun eksikleri varsa, revizyona tabi edilecek alanlar varsa daha düzgüne ulaşma ismine konuşulabilir.
MUHALEFET VATANDAŞTAN SARI KART YER
Muhalefetin yeni anayasa için çok fazla ön koşulu var. Görünen o ki masaya oturmayacaklar. O vakit ne olur?
Yapmazlarsa vatandaşımızdan sarı kart yerler. Ben çok net söylüyorum. 14-28 Mayıs seçimleriyle birlikte kavram olarak ‘Zamanın ruhu ve tarihin akışı’ diyoruz. Vatandaşımıza “Bu kadar makus bir anayasaya sen mahkûmsun, devam et. Biz de bir şey yapmayacağız” diyemezsiniz. Kesinlikle bir şey yapmanız lazım. Türkiye’nin çok savlı olması gerektiğini, dünyada rekabetçi, iktisat büyüklüğüyle birlikte kelamı dinlenen, askeri-siyasi gücüyle birlikte bir ülke olmasını istiyorsanız, onu daha ileriye taşıyacak bir anayasaya, sivil, demokratik, çoğulcu bir anayasaya sahip olmamız lazım.
MUHALEFET MASAYA OTURMAZSA VATANDAŞLA UZAKLIK ALMAYA ÇALIŞIRIZ
Muhalefet masaya oturmadığında yalnızca Cumhur İttifakı olarak bir anayasa çalışması yürütür müsünüz?
Biz çalışmalarımızı vatandaşımız için yapıyoruz. Davet yaparız. Konuşuruz, ziyaretlerde bulunuruz, yol belirlemeye çalışırız. Geçmiş formüller sonuç alamamış zira. Bunu konuşur, yapmaya çalışırız. Yapamazsak da aziz milletimizle bunu paylaşırız. Yeni anayasa konusunda her türlü çabası, çabayı gösterdik ancak maalesef muhalefet bu bahislerde gerekli hassaslığı, samimiyeti göstermedi deriz. Toplumumuzun farklı dinamikleriyle, sivil toplum örgütleriyle, üniversitelerle, patron, çalışan bölümle konuşur, herkesten tekliflerini alırız. Ne öneriyorlarsa, beklentileri neyse bu hususta vatandaşlarımızla bir aralık almaya çalışırız. Lakin içtenlikle söz ediyoruz, bu anayasa ile ülkemizin yol alması mümkün değil. Bunu bilmemiz, görmemiz lazım. Yani artık otomobilin motoru tekliyor.
ERKEN SEÇİM İHTİMALİ YOK
Muhalefet ekonomik meselelere da işaret ederek “erken seçim” istiyor. Cumhurbaşkanı’nın bir kere daha aday olabilmesi için 2.5 yılın sonunda yapalım daveti var. Erken seçim ihtimali görüyor musunuz?
Ben hiç görmüyorum. Sayın Cumhurbaşkanımız da görmüyor. Biz işimize odaklıyız. Orta vadeli planımıza uygun, şimdiki öncelikli sorunumuz var. Bu da iktisat. Hayat pahalılığı, enflasyon, bütçe istikrarı, döviz istikrarı ve cari açık istikrarı. Bizim odaklandığımız nokta belirli. Vatandaşımızın yeni beklentisine uygun bir çalışma yürütüyoruz. Seçimlerin de tarihi aşikâr, 2028. Sayın Cumhurbaşkanımız bunu ifade etti. Fakat birilerinin ivedisi var. Aceleleri var zira aldıkları kredi bitmek üzere. Vatandaş bir sürü vaatte bulundun, 6 ay geçti, ne oldu diyor? 25 yıldır İzmir Körfezi’ni bir foseptik çukuruna çevirmişsin. Temizleyeceğim, 1 yıl sonra denize girilecek demişsin. Buyurun, görelim.
Muhalefet gelen anketlerde birinci parti pozisyonunun sürdüğünü ifade ediyor.
14-28 Mayıs seçimleri öncesinde de bunu söylüyorlardı. Yüzde altmışla falan geliyorlardı…
SEÇMENİN TEKRAR AK PARTİ’YE DÖNDÜĞÜNÜ GÖRÜYORUZ
Sizdeki anketler ne gösteriyor?
Birkaç ankette şu anda birinci parti olduğumuzu görüyorum. Son Ağustos-Eylül anketlerinde artık AK Parti’nin tekrar o inancı kazandığı, kendisinden uzaklaşmış olan seçmenin tekrar AK Parti’ye döndüğünü görüyoruz. Bunu biz alanda da görüyoruz. Vatandaş bir halde bir ceza verdi, bizi uyardı, muhalefete yüklendi. Pekala muhalefetten bir şey gördü mü, buldu mu? Nergis Hanım şu an muhalefetin gündeminde ne var?
Bir adaylık tartışması yaşanıyor, bunu kast ediyorsunuz sanırım?
Vatandaş sizden bunu beklemiyor ki. Vatandaş kendi şimdiki sıkıntılarına yönelik somut, samimi duruş, izahat ve yaklaşım bekliyor. Biz bunu yapıyoruz. Gece, gündüz yapıyoruz. Bu hafta Meclisi açtık. Toplumumuzun çok yakın ilgi gösterdiğini bildiğimiz yapay zeka uygulamalarıyla ilgili bir araştırma kurulu kuruyoruz. Öğretmenlik yasa teklifimize devam ediyoruz. Önümüzdeki haftalarda gelecek diğer kanun teklifleriyle ilgili çalışıyoruz. Eksiğimiz olabilir ancak vatandaş kendi aktüel problemine, gereksinimlerine samimi bir tahlil noktasında duruş bekliyor. Bunlara uygun davranmazsanız vatandaş size mahkum olmaz.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN YİNE NASIL ADAY OLACAK?
Yaptığınız bir açıklamada “Erdoğan’ın yerine kim gelecek diye bir şey olmaz, bir daha Ahmet Davutoğlu örneği yaşanmaz. 2030’a hakikat tüm dünyada yapılan hesaplar var. Bu nedenle de Erdoğan’ın liderliği çok önemli” dediniz. Bir yandan da erken seçim olmayacağını söylüyorsunuz. Pekala iki devri tamamlayan Cumhurbaşkanı nasıl tekrar aday olabilir?
Dört yılımız var. Şu anda güneyimizde, kuzeyimizde, uzak doğuda, Pasifik’te, İran’da, Balkanlar’da çok büyük tansiyonlar var. Bizim odaklamamız gereken nokta buralar. 4 yıl sonra oturup konuşulacaktır. Ben daima Mevlana Hazretleri’nin kelamıyla bağlarım: Dostum diyor, dün geçti, dünü değiştirebilme, farklı bir şey yapma imkanı var mı? Yok. Pekala yarın? Şimdi gelmedi, her an her şey olabilir, farklılık olabilir. Bizim bugün ne yaptığımıza bakmamız lazım. Şu anda muhalefetin gündemi nedir diye sorduğumuzda adaylık tansiyonu ve çatışmalar var diyoruz. Kim aday olacak? Vatandaşın beklentisi bu değil.
AHMAK DAVASI: KENDİ GÜNDEMLERİNİ BİZE DAYATMASINLAR
Bu tartışmayı alevlendiren somut bir sorun var. Siz de hukukçusunuz. Muhalefetin Cumhurbaşkanı adayları ortasında öne çıkan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkındaki “Ahmak Davası” istinafta. Onanırsa siyaset yasağı gelecek. İktidar muhalefetin adayının önünü kesmek istemekle suçlanıyor. İmamoğlu, son açıklamasında bu ulusal iradeye darbedir dedi. Adaylık konusunu biraz da bu dava nedeniyle konuşuyor muhalefet. Bu davayı nasıl değerlendiriyorsunuz?
Yargı bağımsız ve tarafsız. Kimi beşerler kendilerini farklı görüyor. Ulu orta ben herkese her şeyi söylerim… Benim dokunulmazlığım var, millet buna katlanacak… Hatta hakaret, sövme, her şeyi yapabilirim üzere. Lokal mahkeme takdir etti, bir ceza verdi. Artık istinaf süreci devam ediyor. Bunu bu türlü ulusal iradeye darbe, bu kararı verecek olanlar düşünsün, buradan uyarıyorum üzere yargıya yönelik tehditvari kelamlar, davranışlar çok gerçek değil. Bağımsız, tarafsız yargı kendi önündeki dava evrakını bütün tesir tahlilleriyle pahalandırıyor, uzmana gönderiyor. Geçmiş periyot içtihatları var.
Kurul halinde çalışan bir heyete siz ahmak demişsiniz. Bunu mahkeme kıymetlendirecek. İstinaf kıymetlendirdi, farklı şeyler çıktı, bunun Yargıtay süreci var. Türkiye’deki yargı sistemi bu hususlarda, içtihatlarıyla bir arada muhakkak bir geleneği oluşturmuş. Bunu, ‘birilerinin önü açılıyor, birilerinin kapatılıyor’ diye kendi gündemlerini, dar bir çerçeve içerisinde bize de dayatmasınlar. 3,5-4 yıllık bir müddet var. O vakte kadar birçok şey gelişecektir. Ancak şimdiden birileri herhalde kendilerini çok daha fazla ön plana çıkartmaya çalışıyor.
Ama siyasi yasak gelirse aday olamayacak?
Ne olacağını bilmiyoruz. İstinaf bir karar verecek. Sonra Yargıtay süreci var… Herkes kendi yargısal süreci içerisinde, adil yargılamayı etkilemeden, el-parmak sallamadan süreci beklesin. Kendi hukuksal hakları neyse onu kullansın, itiraz etsin.
SOSYAL GÜVENLİKTE ADİL BİR SİSTEMİ İNŞA ETMEMİZ LAZIM
Bu periyot vatandaşın gözü kulağı Mecliste olacak. Toplumsal güvenlik sisteminde kapsamlı bir değişimden bahsediliyor. Nasıl bir ıslahat göreceğiz?
Bizim daha adil, daha istikrarlı ve maaş farklarında muhakkak bir prim ölçüsü ve yaşın önemsendiği adil bir sistemi inşa etmemiz lazım. Geçmişten bugüne maalesef, işte EYT yasası dedik, orta periyotlarda birtakım kanun düzenlemeler hayata geçti ancak sistem daima biri başkasının aleyhine olacak halde bozuldu. Dünya örnekleri ortada. Birinci kural sürdürülebilirlik. Bizim emeklilik sistemimizi sürdürülebilir kılmamız lazım. Emekli maaşının ödenmesi ve sıhhat harcamalarının karşılanması için merkezi bütçeden ayırdığımız hisse her yıl artıyor. Bu artış yeni emeklilerle bir arada daha da artacak. Bütçe hepimizin bütçesi. 85 milyonun geleceği, yatırımların sürdürülebilir olması başka ekonomik gereksinimlerin karşılanması için bu bütçeye muhtaçlığımız var. Ancak bütçedeki bu dayanaklar arttıkça herhalde yalnızca maaş ödeyen bütçe haline gelecek. Toplumsal güvenlik kurumunu kendi gelirini, kayıt dışılıkla düzgün uğraş ederek, yani prim ölçüsünü artırarak, gelirlerini artırarak ve emeklilik sistemindeki bu yükü karşılama oranlarını düzgün istikrarlı biçimde sağlayacak sistemi inşa etmemiz lazım.
KADEMLİ EMEKLİLİK GÜNDEMDE YOK
EYT’nin akabinde kademeli emeklilik talebi gündeme geldi, olabilir mi?
Yok olmaz. Emeklilik sistemimize daha fazla emeklilik gelmesini sağlayacak tekliflerle geliniyor. Masraflarımızı biz merkezi bütçe takviyesiyle karşılıyoruz. Prim gelirleri ile sarfiyatları karşılama oranı her geçen gün düşüyor. O yüzden de merkezi bütçeden hisse ayırıyoruz, bunu istikrarlı hale getirmemiz gerek. Bunu yapmazsak gelecek kuşaklarımıza âlâ bir sistem bırakmamış oluruz. Şimdiden alacağımız önlemlerle, yeni kararlarla birlikte gelecek kuşaklarımıza işleyen, adil, istikrarlı bir sistemi ikram etmiş olacağız.
Bu çalışma ne vakit tamamlanır?
Çalışıyoruz, dinliyoruz. Yalnızca muhalefet partileri değil akademik dünya, çalışan kesim, patron herkesin bu bahse katkı vermesi lazım. Bu ortak problemimiz.
Emekliliği ötelersem daha az emekli maaşı alırım tasası taşıyanlar var. Bu hususta nasıl bir çalışma yapılıyor?
Onu çalışıyoruz. Rapor çıkarsa göreceğiz. Kimilerini etkiliyor, kimilerini etkilemiyor. Şimdi elimizde bir bilgi yok. Data çıktığında kimseye haksızlık edecek bir şey yaptırmayız. Kimin hangi hakkı varsa bir mağduriyet oluşturmadan, tahlil noktasını bulabiliriz diye düşünüyorum. Lakin evvel durumun bir fotoğrafını çekelim. Önümüzdeki yıllara yönelik tesir tahlillerini görmek gerek. Bu çalışılıyor.
Yargı paketi genişleyecek mi? Çıkarılan kimi hususlar olmuştu?
22-23 husus kalmıştı. Başka bir teklif olarak vereceğiz.
Kamuoyunda tesir ajanlığı olarak bilinen düzenleme gelecek mi?
Etki ajanlığı değil casusluk ile ilgili bir düzenleme var. Ülkede bir öbür istihbarat, ülke ismine hata işlenmesinin cezalandırılması için düzenleme. Ona bakacağız. Ne vakit nasıl geleceği belirli değil.